Wat hebben tropische dieren, planten en jacht met elkaar te maken? Best veel, zo blijkt.
Mijn naam is Julia Blok, en als net afgestudeerd tropisch ecoloog aan de Universiteit
Utrecht houd ik me bezig met de wisselwerking tussen tropische dieren en hun voedsel.
Misschien herinnert u zich mij nog van de Trésor Ledendag in 2024, waar ik mijn
onderzoek naar zaadverspreiding in de Guyana’s heb gepresenteerd. Dit jaar begin ik
aan een spannend nieuw hoofdstuk: mijn promotieonderzoek! Mede dankzij de steun
van Stichting Trésor mag ik de komende vier jaar verder onderzoek doen naar tropische
fauna en hun eetgewoonten. Hoe beïnvloeden dieren de samenstelling van het bos? En
wat gebeurt er als jachtdruk toeneemt? Grote vragen, maar laten we bij het begin
beginnen: mijn eerste missie in maart.
Op pad in Trésor
De koffers (of eigenlijk: veldrugzakken) staan al bijna klaar, want in maart vertrek ik naar
het prachtige tropische bos van Trésor. Hier heeft promovendus Yannick Wiegers in
2023 al onderzoek gedaan met behulp van 120 wildcamera’s, verspreid door het hele
gebied. Deze camera’s registreerden de dieren die groot genoeg waren om de
bewegingssensor te activeren. Zo kregen we een goed beeld van welke dieren hier
leven en hoe talrijk ze zijn. Denk aan tapirs, agoeti’s, jaguars en pekari’s. Nu wil ik nog
een stap verder gaan: hebben bepaalde bomen invloed op waar deze dieren
voorkomen? In maart zal ik de bomen rondom de wildcamera’s gaan identificeren, zodat
ik kan kijken of er een patroon zit in de plekken waar de dieren vaak worden gezien en
de boomsoorten die daar groeien. En dat brengt me bij mijn grote focus: fruit.
Fruiteters in de hoofdrol
Mijn onderzoek richt zich vooral op frugivoren – oftewel dieren die fruit eten. Agoeti’s,
acouchy’s, pekari’s en herten kunnen geen genoeg krijgen van de vruchten in het bos.
Maar hoe kiezen ze hun route door het regenwoud? Vaak hangt dit samen met angst en
verlangen. Aan de ene kant vermijden dieren de plekken waar ze bang voor zijn, terwijl
ze aangetrokken worden door plekken met voedsel. Als er veel gejaagd wordt in een
gebied blijkt dit vaak de belangrijkste factor te zijn – dieren vermijden dan de wegen in
een gebied. Een eerdere masterstudent aan de Universiteit Utrecht ontdekte echter dat
dit verband in Frans-Guyana minder sterk is dan gedacht. De invloed van fruit op het
voorkomen van frugivoren zou hier daarom belangrijk kunnen zijn. Uit eerdere studies in
Azië en Zuid-Amerika blijkt namelijk dat frugivoren zich sterk kunnen laten leiden door
waar het meeste voedsel te vinden is. Is dat in Trésor ook zo? Tijd om dat uit te zoeken.
Waarom is dit belangrijk?
Misschien vraagt u zich af: “Interessant, maar waarom is dit onderzoek relevant?” Als
we beter begrijpen waar dieren zich bevinden en waarom, kunnen we voorspellen hoe
ze zich door het bos bewegen. Dat helpt ons weer om te snappen hoe ze bijdragen aan
de verspreiding van zaden en de samenstelling van het bos. Dit is belangrijke kennis,
zeker als we nadenken over bescherming en herstel van tropische bossen. Als blijkt dat
bepaalde boomsoorten onmisbaar zijn voor frugivoren, kunnen we die gericht
beschermen of heraanplanten. Zo dragen we bij aan een veerkrachtig ecosysteem.
Kortom, mijn avontuur in Trésor belooft spannend en waardevol te worden. Ik kan niet
wachten om de eerste resultaten met u te delen. Tot snel!
